Cây cơm rượu còn gọi là bưởi bung, vị thuốc Nam sử dụng rộng rãi trong Đông y. Dược liệu có tính ấm, vị cay và hơi ngọt, chủ trị đau nhức xương khớp, tê thấp, kích thích tiêu hóa, hỗ trợ điều trị tiểu đường và một số bệnh khác.
Cùng tìm hiểu cây cơm rượu là gì, tác dụng, cách dùng và một số bài thuốc từ thảo dược.
Giới thiệu cây thuốc cơm rượu
- Tên thường gọi: Cây cơm rượu
- Tên gọi khác: Cây cát bối, cây bưởi bung, cây chùm rượu, ủ rượu,…
- Tên khoa học: Glycosmis pentaphylla Retx. Correa
- Họ, chi: Họ Cam, chi Cơm rượu
Cây cơm rượu là gì? Đặc điểm mô tả
Cây cơm rượu là thực vật hạt kín, cây bụi thân nhỏ, cao 4m – 6m, cành khá dày, nứt nẻ, có màu lục hơi tím đỏ. Phần rễ và thân cây sau khi bị chặt vẫn có thể tiếp tục tái sinh.
Lá dày hình mũi mác hay hình thuôn, chiều dài có thể lên đến 30cm, không có lông. Cây thường có 1 – 5 lá chét mọc so le, rộng 2cm – 5cm và dài 6cm – 16cm. Mép lá có răng cưa không rõ hoặc nguyên, phần đầu nhọn và phần gốc tròn.
Hoa nhỏ và ngắn, màu trắng, nụ hình trứng, có cánh thuôn nhẵn, mọc ở đầu cành thành từng chùm.
Quả cơm rượu là loại quả mọng, ăn được. Khi chín, quả có màu hồng trong, được một vài loài bò sát và chim tha hạt khắp nơi. Cây cho hoa và quả hàng năm. Có thể trồng cây bằng hạt.
Tìm hiểu: Củ địa liền – Vị thuốc quý chữa sưng cơ, thấp khớp.
Nơi phân bố chủ yếu
Theo các nhà thực vật học, cây cơm rượu mọc chủ yếu ở bụi, lùm, rừng thưa trên đất đồi ven rạch – sông – suối. Cây phân bố tại Australia và những quốc gia nhiệt đới châu Á. Ở Việt Nam, cây cơm rượu có mặt tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long và các tỉnh: Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Sơn La,…
Bộ phận dùng và thành phần hóa học
Bộ phận dùng
Hầu hết các bộ phận của cây cơm rượu đều có thể dùng để bào chế thành thuốc chữa bệnh, bao gồm: lá, cành, rễ.
Sau khi thu hái, đem các bộ phận trên rửa sạch. Bạn có thể dùng dược liệu ở dạng tươi hoặc khô. Tuy nhiên, để bảo quản vị thuốc cơm rượu được lâu, bạn nên phơi khô dược liệu.
Thành phần hóa học
- Arborinin
- Arborin
- Skimiamin
- Dictamin
- Noracromycin
- Glycosminin
- Glycosinin
- Glycorin
- Kokusaginin
- Acid glycoric
- Methylaminobenzamid
- Glycozolicin
- 3 – formylcarbazol
Tính vị và công dụng của cây cơm rượu
Tính vị
- Rễ có vị cay.
- Thân có tính bình, vị ngọt.
- Lá có tính ấm, vị hơi ngọt. Tác dụng: chống ho, trừ đờm, giải cảm, tán huyết ứ, kích thích tiêu hoá.
Tìm hiểu: Cây ngũ gia bì – Thuốc bổ làm mạnh gân xương.
Công dụng của cây cơm rượu
Cây cơm rượu có rất nhiều tác dụng trong y học cổ truyền Châu Á. Cụ thể như:
- Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường
- Hỗ trợ điều trị bệnh gout
- Chữa mụn nhọt, mưng mủ
- Làm tan máu bầm
- Chữa viêm loét dạ dày
- Chữa đau lưng mỏi gối
- Hỗ trợ chữa tê thấp
- Điều trị các bệnh ho, sốt
- Chữa đau bụng kinh
- Chữa bụng trướng, ứ huyết tử cung sau sinh
Y học cổ truyền Trung Quốc và Việt Nam áp dụng các bài thuốc từ cây cơm rượu để cải thiện chứng đau nhức xương khớp, tê thấp. Dân gian Ấn Độ sử dụng dược liệu để trị ho, lá dùng để hạ sốt, trừ giun, chữa viêm gan, vàng da.
Ngoài ra, sắc nước từ thân và rễ để điều trị phù thũng, lá tươi giã nát với gừng đắp ngoài da chữa ghẻ ngứa.
Xem thêm: Cây long não – Dược liệu chữa bệnh với mùi hương ấn tượng.
Bài thuốc chữa bệnh từ dược liệu cây cơm rượu
Cơm rượu là vị thuốc có tính cay, ấm, kết hợp được với nhiều vị thuốc khác trong các bài thuốc chữa đau lưng, mỏi gối, cảm, trướng bụng, vàng da,… Sau đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ cây cơm rượu theo kinh nghiệm dân gian:
Chữa kém ăn, da vàng sau sinh ở phụ nữ
Chuẩn bị: 30g cây cơm nguội, phơi khô.
Thực hiện: Đem sao vàng vị thuốc. Thêm 2 lít nước vào ấm, sắc thuốc với lửa nhỏ. Đun đến khi nước thuốc cạn còn 500ml thì ngưng, chia làm 2 phần bằng nhau để uống trong ngày. Mỗi ngày dùng 1 thang.
Bài thuốc chữa đau lưng mỏi gối
Chuẩn bị: 10g mỗi vị cẩu tích, tỳ giải, huyết đằng, dây đau xương, 15g cây tầm gửi, 15g cây quýt gai, 25g rễ cây cơm rượu.
Thực hiện: Sắc tất cả các dược liệu trên với 2 lít nước cho đến khi cạn còn phân nửa, chia thành 3 phần để dùng trong ngày. Mỗi ngày dùng 1 thang khi nước thuốc còn ấm.
Chữa mụn ổ gà mọc ở nách hay bẹn
Chuẩn bị: 1 nắm lá ổi, 1 nắm lá thổ phục linh, 1 nắm lá cây cơm rượu.
Thực hiện: Rửa sạch và thái nhỏ dược liệu, sau đó mang đi giã nát. Hơ nóng lá chuối non cho mềm rồi dùng để gói thuốc. Trước khi đắp thuốc lên nốt mụn, cần châm nhiều lỗ ở bề mặt dùng để đắp.
Xem thêm: Lá đơn đỏ – Khắc tinh hàng đầu của mề đay, dị ứng
Bài thuốc cây cơm rượu chữa tê thấp
Bài thuốc 1: Chuẩn bị 16g rễ cốt khí, 20g rễ cây bưởi bung, 20g kinh giới, 20g rễ hoàng lực, 20g cỏ xước, 24g dây đau xương.
Sắc các vị thuốc với 1,5 lít nước đến khi cạn còn 2 bát. Chia nước thuốc thành 2 phần bằng nhau để uống trong ngày. Mỗi ngày dùng 1 thang, dùng liên tiếp 3 – 5 ngày.
Bài thuốc 2: Chuẩn bị 8g quả dành dành, 10g rễ cơm rượu, 12g thiên niên kiện, 1 lít rượu trắng. Thái nhỏ dược liệu rồi đem ngâm với rượu. Rượu ngâm càng lâu càng tốt. Dùng 2 – 3 lần/ngày, mỗi lần khoảng 30ml.
Bài thuốc trị bệnh tiểu đường từ cây cơm rượu
Chuẩn bị: 20g lá móng tay, 20g thổ phục linh, 30g cơm rượu.
Thực hiện: sắc với 1 lít nước trên lửa nhỏ. Có thể chia nước thuốc ra làm nhiều phần để uống trong ngày. Kiên trì mỗi ngày dùng 1 thang, đường huyết sẽ ổn định.
Tìm hiểu: Sống khỏe với tiểu đường nhờ Dây thìa canh
Chữa phong thấp, đau nhức khắp người và khớp xương
Chuẩn bị: 10g rễ và lá đinh lăng, 10g cam thảo dây, 20g cơm rượu, 20g cây cúc tần, 20g cây xấu hổ.
Thực hiện: Sao các dược liệu trên chảo, sau đó đem sắc đến khi cạn còn 300ml. Chia nước thuốc ra làm 2 phần để uống trong ngày. Mỗi ngày dùng 1 thang, mỗi liệu trình dùng liên tiếp 3 – 5 ngày.
Bài thuốc trị cảm sốt ho
Chuẩn bị: 20g lá cây cơm rượu, 10g vỏ quýt, 5g bạc hà.
Thực hiện: Cho tất cả vị thuốc vào ấm, đun với 1 lít trên lửa nhỏ đến khi cạn còn 300ml. Chia nước thuốc ra làm 3 phần bằng nhau để uống trong ngày. Mỗi ngày dùng 1 thang.
Chữa viêm loét dạ dày tá tràng
Chuẩn bị: 6g cam thảo dây, 12g dạ cẩm, 12g lá khôi, 12g lá cây cơm rượu.
Thực hiện: Cho tất cả dược liệu vào ấm, sắc lấy nước thuốc. Uống 1 thang/ngày. Sử dụng liên tục và kiên trì cho đến khi thấy hết hẳn các triệu chứng của bệnh.
Đi ngoài phân lỏng? Tìm ngay: Lá khổ sâm – Chữa viêm đại tràng, đi ngoài thần kỳ
Chữa mụn nhọt bị rò mủ lâu ngày
Chuẩn bị: 10g lá chanh, 10g tinh tu, 20g lá cơm rượu.
Thực hiện: Đem phơi khô dược liệu, sau đó nghiền nhỏ thành bột mịn. Dùng bột đã tán rắc trực tiếp lên vết thương để chữa mụn nhọt.
Trị kém ăn, đầy trướng bụng
Chuẩn bị: 7g vỏ quýt, 15g – 20g trái cơm rượu.
Thực hiện: Sắc thuốc trong khoảng 15 phút với lửa nhỏ. Dùng 1 thang/ngày thay cho nước trà.
Chữa đau bụng kinh
Chuẩn bị: 8g thiên niên kiện, 8g sim rừng, 12g gỗ vang, 12g rễ cơm rượu.
Thực hiện: Thái nhỏ tất cả các vị thuốc rồi mang đi phơi khô. Sắc thuốc với 400ml đến khi cạn còn 100ml. Chia nước thuốc ra làm 2 phần bằng nhau để uống trong ngày. Dùng 1 thang/ngày.
Bài thuốc chữa bệnh gout
Chuẩn bị: 20g cây cơm rượu, 30g lá lốt, 30g cây cỏ xước.
Thực hiện: Thái nhỏ dược liệu, sau đó đặt trên chảo nóng để sao vàng. Sắc thuốc trên lửa nhỏ với 1,5 lít nước đến khi cạn còn phân nửa. Chia nước thuốc thành 3 phần để uống trong ngày. Dùng 1 thang/ngày, bạn sẽ thấy sức khỏe được cải thiện.
Xem ngay: Tạm biệt ác mộng Gout nhờ Cây nở ngày đất
Bài thuốc chữa tụ máu
Chuẩn bị: 8g quế tâm, 10g xuyên khung, 10g ngải diệp (ngải cứu), 10g cam thảo, 16g rễ cây cơm rượu, 16g kê huyết đằng, 16g ngưu tất nam, 16g rễ đinh lăng, 18g tục ngoạn, 20g tô mộc, 20g thổ phục linh, 30g mai và chân cua.
Thực hiện: Sao vàng mai và chân cua trên chảo nóng. Sắc tất cả dược liệu trong ấm, chắt lấy nước thuốc. Mỗi ngày dùng 1 thang.
Cây cơm rượu trong các nghiên cứu khoa học
Cây cơm rượu có dịch chiết bằng cồn thể hiện hoạt tính chống ung thư. Một thành phần của chiết xuất cây cơm rượu là glycopentalone đã được tìm thấy vào 2015 trong một cuộc nghiên cứu.
Glycopentalone có tác động đối với quá trình làm chết tế bào ung thư gan theo chương trình. Bên cạnh đó, dược liệu cũng phát huy tác dụng trong việc hỗ trợ điều trị ung thư vú.
Hầu hết các tế bào đều trải qua quá trình chết theo chương trình, từ đó tạo ra tế bào mới. Đây là một quá trình diễn ra tự nhiên trong cơ thể người. Tuy nhiên, tế bào sẽ không trải qua quá trình này trong các mô ung thư, ngược lại cứ tăng sinh một cách không kiểm soát.
Tác dụng chống viêm khớp của dịch chiết rễ cây cơm rượu cũng được nghiên cứu trên chuột. Tác dụng này của thảo dược tương tương với tác dụng của thuốc chống viêm khớp Diclofenac.
Chất avicequinone-C và axit isovaleric trong chiết xuất lá cơm rượu được chứng minh là có thể chống lại virus chikungunya. Đây là virus gây nên một bệnh lý đã xuất hiện tại nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam, có triệu chứng giống như sốt xuất huyết. Nghiên cứu này được thực hiện ở Ấn Độ.
Trên mô hình chuột đái tháo đường, chiết xuất cây cơm rượu đã được chứng minh là có tác dụng làm giảm đường huyết. Đây là tác dụng tương tự với thuốc đái tháo đường Metformin. Bên cạnh đó, dược liệu cũng được công nhận là có tác dụng bảo vệ tế bào và chống oxy hóa.
Cũng trong một thí nghiệm trên chuột, chiết xuất cây cơm rượu được ghi nhận với những công dụng: chống xơ hóa và viêm gan, bảo vệ gan.
Lưu ý:
- Những nghiên cứu về tác dụng trị viêm gan, đái tháo đường, ung thư của cây cơm rượu chỉ tiến hành trên chuột hoặc trên tế bào. Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng dược liệu.
- Tránh dùng vị thuốc này đối với phụ nữ có thai.
- Tránh nhầm lẫn giữa cây cơm rượu, cơm nguội và cơm cháy, bạn đọc có thể xem bài viết: “Cây cơm nguội” và “Cây cơm cháy” để biết cách phân biệt.
Sống khỏe với tiểu đường, cao huyết áp nhờ Cây chùm ngây.
Cây cơm rượu mua ở đâu chất lượng?
Để mua cây cơm rượu, bạn có thể tìm đến các nhà thuốc Đông y, nơi chuyên cung cấp thuốc Bắc, thuốc Nam. Omega Việt Nam chính là một trong những địa chỉ bán cây cơm rượu uy tín, đáng tin cậy.
Chúng tôi Omega Việt Nam có hơn 1000 đơn vị thuốc, cung cấp cây cơm rượu chất lượng tuyệt đối:
- Dược liệu có nguồn gốc 100% từ thiên nhiên.
- Cam kết hàng nguyên chất, không lẫn tạp chất hay trộn cây giả.
- Giá cả hợp lý do mua trực tiếp từ người trồng thuốc, không qua trung gian.
- Giao hàng tận nơi nhanh chóng.
Thông tin đặt hàng:
- Địa chỉ: 62/1/28 Trương Công Định, Phường 14, Quận Tân Bình, TP HCM
- Số điện thoại tư vấn và đặt hàng: 0926.456.456
- Website: https://omega3.vn/
- Giá bán cây cơm rượu: 100.000 đồng/kg
Như vậy, cây cơm rượu là vị thuốc quý cho những người bị đau nhức xương khớp, tê mỏi chân tay, ăn uống kém, đặc biệt là người bệnh tiểu đường. Các bài thuốc trên đây chỉ mang tin tham khảo, hiệu quả còn tùy thuộc cơ địa mỗi người. Trước khi sử dụng, bạn cần trao đổi với thầy thuốc để uống đúng thuốc, chữa đúng bệnh.
Để cập nhật những thông tin hữu ích về các vị thuốc quý, các mẹo làm đẹp, phương pháp thẩm mỹ an toàn, hãy truy cập ngay omega3.vn để không bỏ lỡ các bài viết mới nhất.
