Trà dây, hay được biết đến là chè dây, được nhiều người sử dụng để chữa đau dạ dày (do vi khuẩn HP), viêm loét dạ dày, hành tá tràng. Ngoài ra, uống trà dây còn có công dụng giải độc, mát gan, điều hòa huyết áp, mỡ máu và nhiều tác dụng khác tốt cho sức khỏe.
Trà dây là gì? Giới thiệu về cây trà dây
- Tên gọi khác: chè dây, trà dây rừng, thau rả, khau rả, điền bồ trà, ngưu khiên tỵ, hồng huyết long.
- Danh pháp khoa học: (Danh pháp hai phần: Ampelopsis Cantoniensis Planch)
- Là một loài thực vật hai lá mầm thuộc Họ Nho.
Đây là loài cây dây leo mọc hoang ở các vùng núi cao hoặc ven rừng, nó được tìm thấy lần đầu vào năm 1853. Từ xưa, các gia đình vùng núi thường dùng chè dây chữa đau dạ dày.
Khi đi rừng hay leo núi mỗi khi bắt gặp trà dây leo, họ thường thu hái đem về pha trà hoặc để dành làm thuốc. Cây chè này được tìm thấy nhiều ở các tỉnh như: Lâm Đồng, Cao Bằng, Sapa. Ngoài ra, nó phân bố chủ yếu ở Lào, Indonesia, Ấn Độ, Trung Quốc và Việt Nam.
Hiện nay, thảo dược đã được đưa vào sách “Những cây thuốc quý vị thuốc Việt Nam” của GS Đỗ Tất Lợi. Bên cạnh đó, chiết xuất từ thân và lá trà dây còn được ứng dụng để sản xuất ra các loại thuốc chữa đau dạ dày.
Xem thêm: Trà hoa hồng – Bí quyết khỏe đẹp của các quý cô
Đặc điểm cây trà dây
Trà dây rất nổi tiếng với 2 loại đặc sản là chè dây Cao Bằng và chè dây Sapa, một số đặc điểm nhận diện như sau:
- Là cây dây leo, dài khoảng 10m, thường sống bám vào các cây trưởng thành. Khi còn non thân màu xanh, trưởng thành sẽ chuyển thành màu nâu.
- Lá trà dây mọc đối xứng nhau, có 10 lá chét, tua mọc đối diện lá, phân nhánh tạo thành kép lông chim. Lá sau khi phơi khô có các đốm trắng nhìn như mốc nhưng không phải. Đây là đặc trưng để nhận biết trà dây rừng nguyên chất.
- Hoa thường mọc ở đầu cành, cuống hoa dài từ 3 – 4cm, hoa nhỏ và phủ lớp lông tơ. Đài nằm lên nhau cao khoảng 2mm xếp thành hình chén, xung quanh đài phủ lông.
- Quả non có màu xanh khi chín chuyển sang màu đỏ, bên trong chứa 2-3 hạt màu đen.
Tìm hiểu: Cây bá bệnh – Thực hư “thần dược” chữa bách bệnh.
Cách thu hái và chế biến trà dây
Tuổi thọ trung bình của cây trà dây từ 8-9 năm.Tất cả bộ phận đều được sử dụng để làm thuốc từ thân, lá, cành. Tuy nhiên, theo nghiên cứu từ Lương Y Nguyễn Hoàng (Đại học Dược Hà Nội), lá trà dây leo chứa nhiều thành phần dược tính hơn các bộ phần còn lại.
Sau khi thu hái, thường đem sấy hoặc phơi khô để làm trà. Bảo quản trà dây trong túi kín, tránh ánh sáng trực tiếp, ẩm ướt.
Thành phần có trong trà dây
Đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra trong trà dây chứa nhiều thành phần hoá học tốt cho sức khỏe con người. Một số chất chống oxy hoá như Flavonoid (Dihydromyricetin và Myricetin), acid hữu cơ, Tanin, đường khử, Phytosterol.
Ngoài ra, cành và lá còn chứa một số nguyên tố vi lượng như: Mn (0,7%), Ca (0,5%), Mg (0,5%), Si (0,02%), Fe (0.001%), Cu (0,005%), Al (0,007%), Cr (0.002%), Ti (0.001%).
Tìm hiểu: Sơn tra – Vị thuốc tiêu thực, giảm mỡ máu tuyệt hay
Cơ chế tác động của Trà dây
Cơ chế tác dụng của trà dây là khả năng tiêu diệt vi khuẩn Helicobacter Pylori (khuẩn HP). Đây là loại vi khuẩn có trong lớp nhầy niêm mạc dạ dày. Khuẩn HP phát triển lặng lẽ nhưng là nguyên nhân chính gây viêm loét dạ dày, hành tá tràng.
Theo nghiên cứu, nếu không tiêu diệt vi khuẩn HP kịp thời, khoảng 1% người mắc có nguy cơ ung thư dạ dày. Hiện nay, trà dây được xem là thức uống có khả năng tiêu diệt loại vi khuẩn này.
Công dụng của Trà dây
Trong Đông y, trà dây có vị ngọt, nhạt, tính mát, có tác dụng giải độc, thanh nhiệt, lợi thấp, khu phong, giảm đau, chống viêm.
Theo kinh nghiệm dân gian, khuẩn HP rất “sợ” trà dây, loại trà này chính là “khắc tinh” số 1 của khuẩn HP, chữa bệnh đau dạ dày, viêm loét dạ dày. Một số công dụng của trà dây trong điều trị về dạ dày như:
Trị trào ngược dạ dày
Đối với bệnh nhân bị trào ngược dạ dày, uống nước trà dây giúp giảm nồng độ acid dịch vị in vivo và độ acid clohydric in vitro. Nhờ đó, giúp giảm triệu chứng nóng rát vùng thượng vị, ợ chua, ợ hơi.
Ngoài ra, giống như cây rau mương, loại trà này còn có tác dụng trung hòa acid trong dạ dày, giúp ổn định dịch tiết acid, điều trị tình trạng trào ngược dạ dày hiệu quả.
Xem thêm: Lá khổ sâm – Tạm biệt nỗi lo viêm đại tràng.
Viêm loét dạ dày
Trong chè dây có chứa 2 hợp chất chống oxy hoá cao như tanin và flavonoid. Chúng có tác dụng làm lành các ổ loét, giảm đau, tỉ lệ kháng khuẩn rất cao.
Theo công trình nghiên cứu của ThS. Vũ Nam (bệnh viện Y Học Cổ Truyền Trung Ương), “Góp phần nghiên cứu tác dụng của chè dây trong điều trị loét hành tá tràng” (1995), cho thấy tác dụng của trà dây như sau:
- Ức chế hoạt động viêm mạc dạ dày đến 67,46%
- Phục hồi ổ loét hành táng trà đến 79,56%
- Cắt cơn đau do viêm loét gây ra đến 92,3%, trung bình từ 7-9 các cơn đau sẽ biến mất.
Theo nghiên cứu tương tự về “Thành hoá học và tác dụng sinh học của cây chè dây Ampelopsis cantoniensis plach” (NXB Học viện Quân Y, 1995) cho thấy, thành phần của trà dây cũng bao gồm tanin, flavonoid, ngoài ra, người ta còn phát hiện ra đường glucose tạo nên vị ngọt cho cây chè này.
Diệt khuẩn HP
Theo đề tài: “Nghiên cứu tác dụng của chế phẩm HPmax trong điều trị loét hành tá tràng có Helicobacter pylori”, tác dụng trà dây giúp tiêu diệt vi khuẩn HP dương tính rất hiệu quả. Trong nghiên cứu thực hiện lâm sàng, kết quả cho thấy công dụng làm sạch vi khuẩn HP đến 42,5% và giảm đau dạ dày sau 3 tuần sử dụng.
Ngoài ra, kết quả nghiên cứu hoạt tính sinh học của trà dây đối với vi khuẩn HP cho thấy, thành phần của trà dây có công dụng ức chế sự phát triển của một số loại vi khuẩn khác. Đặc biệt là vi khuẩn tụ cầu Staphylococcus aureus, E.coli 16 và chủng trực khuẩn (bacillus).
Bên cạnh đó, uống trà dây còn có một số công dụng khác như: điều hòa huyết áp, mỡ máu, giúp an thần, chữa mất ngủ, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, thanh nhiệt, lợi tiểu.
Xem thêm: Cây xạ đen Hòa Bình – “Cây ung thư” nổi tiếng của người Mường
Hướng dẫn cách pha trà dây chữa đau dạ dày
Nước trà dây có rất nhiều lợi ích tích cực đến sức khoẻ. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách pha trà dây và uống sao cho hiệu quả. Tuỳ vào cách thu hái và chế biến mà cách pha trà dây sẽ khác nhau.
- Dùng cành, lá: Lấy 50 – 70g trà dây khô, cho vào ấm đun sôi với 1 lít nước, đợi ra trà rồi lọc bỏ bã, lấy nước uống.
- Trà dây chọn lọc lá: Dùng 15 – 30g cho vào ấm trà, cho 250ml nước sôi ủ khoảng 5-10 phút để nguội và lấy ra thưởng thức.
Liệu trình: Sử dụng bài thuốc chữa đau dạ dày liên tục 3 tháng, uống trước bữa ăn ít nhất 20 – 30 phút. Các triệu chứng như ơ hơi chua, khó tiêu, buồn nôn, đau thắt sẽ thuyên giảm.
Đối với trường hợp nhiễm khuẩn HP, nếu muốn điều trị nhanh chóng, có thể kết hợp thêm cây dạ cẩm, lá khôi và bồ công anh, mỗi thứ 1 nắm, sắc uống liên tục trong 4 tháng.
Lưu ý: Người bệnh nên sử dụng đồ ăn riêng, đồ dùng riêng để tránh lây nhiễm chéo vi khuẩn qua ăn uống, thói quen sinh hoạt trong gia đình.
Tham khảo: Trà mãng cầu xiêm – Tốt cho tim mạch, có ích trong điều trị ung thư
Một số vấn đề khi uống trà dây
Khi mới sử dụng trà dây, không ít người thắc mắc như uống trà dây có tốt không, uống trà dây có giảm cân không,… và nhiều câu hỏi khác. Sau đây là giải đáp các thắc mắc:
Uống trà dây có tốt không? Có tác dụng phụ không?
Theo nghiên cứu, trà dây là loại thảo dược lành tính, không độc, pha uống như trà bình thường và không có tác dụng phụ. Bên cạnh đó còn đem lại tác dụng tốt cho sức khỏe.
Trà dây như đã biết giúp cải thiện tình trạng đau dạ dày, tiêu viêm, làm sạch vi khuẩn HP. Do đó, nếu bạn bị đau dạ dày do vi khuẩn HP thì sử dụng trà dây sẽ đem lại hiệu quả hỗ trợ tích cực.
Tuy nhiên, trường hợp đau dạ dày không rõ nguyên nhân, tốt nhất bạn nên đi khám để tìm ra lý do, từ đó có hướng điều trị phù hợp. Qua đây cũng trả lời cho câu hỏi: “Đau dạ dày uống trà dây được không?” mà nhiều người thắc mắc.
Xem thêm: Cây mần ri – “Thần dược” chuyên trị thoát vị đĩa đệm.
Uống trà dây có giảm cân không?
Trà dây có tác dụng thải độc và điều hòa mỡ máu, hiện nay, vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào cho thấy uống trà dây leo giúp giảm cân. Ngược lại, do có tác dụng củng cố dạ dày và hệ tiêu hóa, người sử dụng sẽ cảm thấy ăn ngon và ăn khỏe hơn bình thường.
Thay vào đó, nếu muốn kiểm soát cân nặng, bạn có thể thay thế bằng chè đắng – Một loại trà có tác dụng giảm béo rất tốt từ vùng sơn cước.
Huyết áp thấp uống trà dây có được không?
Người có tình trạng huyết áp thấp vẫn uống được chè dây. Tuy nhiên, do có tác dụng hạ huyết áp, nên pha loãng trà khi uống để huyết áp ổn định tốt hơn.
Xem thêm: Sống khỏe với cao huyết áp nhờ uống Nụ hoa hòe.
Đang uống thuốc tây uống trà dây được không?
Người bệnh đang uống thuốc tây vẫn có thể uống trà dây như các loại trà thông thường để hỗ trợ điều trị và tiết kiệm nhiều thời gian chữa bệnh.
Bà bầu có nên uống trà dây không?
Hiện nay, chưa có nghiên cứu nào đề cập bà bầu uống trà dây sẽ có tác dụng phụ. Tuy nhiên, do có tác dụng hạ huyết áp, phụ nữ mang thai lại thường xuyên tụt huyết áp. Vì vậy, cần hết sức thận trọng khi muốn sử dụng trà dây trong thai kỳ.
Tham khảo: Trà sơn mật hồng sâm – Thanh nhiệt, giải độc, mát gan.
Những người nên dùng Trà dây
Một số đối tượng sau đây nên sử dụng trà dây leo để cải thiện sức khỏe và ngăn ngừa một số bệnh:
- Người bị viêm loét dạ dày tá tràng.
- Đau thượng vị dạ dày.
- Trào ngược dạ dày thực quản.
- Viêm hang vị, viêm mạc, sung huyết dạ dày.
- Dạ dày bị nhiễm khuẩn Helicobacter Pylori (HP) dương tính.
- Ăn không ngon, nóng trong người, tiểu rắt, đau buốt.
- Người bình thường vẫn có thể dùng trà dây thanh nhiệt, giải độc cho cơ thể.
Những lưu ý quan trọng cần biết khi sử dụng trà dây
Để sử dụng trà dây hiệu quả và đúng cách, bạn nên lưu ý một số vấn đề sau đây:
- Chia lượng trà thành nhiều lần, uống đều đặn trong ngày, có thể thay thế nước giải khát.
- Sử dụng liều lượng thích hợp, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc thầy thuốc trước khi dùng.
- Tác dụng của trà dây chỉ mang tính hỗ trợ, không thể thay thế thuốc điều trị hoàn toàn.
- Không mua và sử dụng các loại dược liệu không rõ nguồn gốc, bởi có thể có cây dại trà trộn.
- Nhiều người quan niệm rằng cây thuốc trong Đông y không chứa độc tính nên tuỳ ý sử dụng kết hợp với nhiều loại dược liệu khác. Tuy nhiên, không phải loại nào kết hợp với nhau cũng tốt, không nên tự ý sáng tác bài thuốc.
Tìm hiểu thêm: Trà hoa nhài – Thú vui dành cho những ai thích sống chậm rãi
Mua trà dây ở đâu chất lượng?
Trà dây là thức uống đem lại nhiều giá trị sức khoẻ, đặc biệt là đối với người viêm loét dạ dày. Để tìm mua trà dây chất lượng, bạn có thể đến với chúng tôi – Omega Việt Nam – Vì sức khỏe cộng đồng.
Chúng tôi là đơn vị chuyên cung cấp các loại thuốc Bắc, thuốc Nam hoàn toàn chất lượng bởi:
- Không chất bảo quản, thu hái 100% từ trà dây rừng Sapa.
- Được chọn lọc kỹ lưỡng, đảm bảo nguyên vẹn dược tính, mang lại hiệu quả điều trị cao.
- Trà dây non, sạch, không chát, được sao, ủ, phơi, thơm ngon và chất lượng.
- Cam kết không pha trộn cây dại, cây giả để lừa gạt người bệnh.
Thông tin mua hàng:
Omega Việt Nam – Vì sức khỏe cộng đồng
- Địa chỉ: 62/1/28 Trương Công Định, phường 14, quận Tân Bình, TP HCM.
- Liên hệ mua hàng: 0926456456.
- Website: Omega3.vn
- Giá bán: 120.000 đồng/kg
Khách hàng nói gì khi sử dụng trà dây?
Bác Phúc, 1 khách hàng quen chia sẻ: “Tôi hiện nay đã gần 60, đang gặp phải triệu chứng đau dạ dày 5-6 năm nay. Tôi đã uống nhiều loại thuốc Tây nhưng không khỏi. Từ khi biết đến trà dây, tôi luôn kiên trì uống mỗi ngày. Kết quả sau 3 tháng, tình trạng đau dạ dày đã khỏi hẳn. Trà dây thực sự tuyệt vời đối với tôi.”
Chị Hằng cho biết: “Cách đây 2 – 3 tháng, tôi thường chướng bụng, ăn không tiêu, thỉnh thoảng bị đau dạ dày, uống thuốc nhưng chỉ cầm cự chứ không hết hẳn, hết thuốc lại đau quằn quại. Sau đó, tôi được đồng nghiệp giới thiệu uống trà dây chữa dạ dày.
Lúc đầu tôi cũng không tin lắm, bởi nó chỉ là trà chứ đâu phải thuốc. Nhưng sau 1 tháng thì triệu chứng thuyên giảm rất nhiều, 10 phần đã giảm 8, 9 phần. Giờ tôi ăn uống rất ngon và không còn đau dạ dày nữa.”
Anh Hiệp (Đồng Nai) chia sẻ: “Tôi phát hiện bị viêm loét dạ dày cách đây hơn 2 tháng, cứ ăn vào là nôn ra, đau nhức không ăn uống gì được. Tôi rất ngại uống thuốc Tây nên đã tìm đến nhiều cây thuốc nam, thú thật chỉ khi uống trà dây thì bệnh tình mới giảm. Vừa rồi đi khám bác sĩ nói các vết loét đang dần lành lại, tôi rất vui, chắc chắn sẽ tiếp tục uống trà dây đến khi khỏi hẳn thì thôi.”
Như vậy, trà dây thực sự là bài thuốc kỳ diệu, giúp người bệnh thoát khỏi các cơn đau dạ dày hành hạ. Qua đây, bạn cũng đã biết thêm về tác dụng, cách dùng trà dây để cải thiện sức khỏe. Nếu có người thân, bạn bè gặp các vấn đề về dạ dày, hãy chia sẻ cây thuốc này cho họ nhé.
Nguồn tham khảo:
- Những cây thuốc quý vị thuốc Việt Nam (GS. Đỗ Tất Lợi).
- Chè dây (vi.wikipedia.org)
- Anti-inflammatory compounds from Ampelopsis cantoniensis (pubmed.ncbi.nlm.nih.gov)
Thông tin mua hàng
Omega Việt Nam – Vì sức khỏe cộng đồng