Thảo quyết minh vị thuốc quý, lấy từ hạt cây thảo quyết minh. Theo Đông y, uống trà thảo quyết minh có tác dụng an thần, chữa các bệnh về mắt, cao huyết áp, đau đầu, mất ngủ và nhiều công dụng khác.
Đây là loài cây mọc hoang và nhanh phát triển giống cỏ dại. Có rất nhiều tác dụng tuyệt vời từ loại hạt này mà ít người biết rõ. Vậy mời bạn cùng tìm hiểu về vị thuốc đa công dụng này.
Tổng quan về dược liệu thảo quyết minh
Thảo quyết minh là một loài cây dễ sinh sống và phát triển. Chúng có rất nhiều tác dụng tuyệt vời như hỗ trợ điều trị một số bệnh về mắt (viêm màng kết mạc, võng mạc bị viêm, bệnh quáng gà), chữa chứng cao huyết áp, đau đầu, hỗ trợ điều trị mất ngủ, táo bón kinh niên, các bệnh ngoài da do nấm gây ra hoặc bệnh chàm ở trẻ em.
Thảo quyết minh là gì?
Thảo quyết minh là vị thuốc được biết đến với tác dụng “thần dược” cho giấc ngủ. Nó còn có nhiều tên gọi khác như hạt đậu ma, hạt muồng, muồng ngủ, quyết minh tử,… Tên khoa học của chúng là: Cassia tora L, thuộc họ Vang – Caesalpiniaceae.
Cây thuốc này hay mọc hoang ở nhiều địa phương trong nước ta. Loài cây này thường mọc ở các tỉnh thành như Hòa Bình, Phú Thọ, Nghệ An, Cao Bằng và Quảng Ninh.
Nhận biết cây thảo quyết minh
Nó thuộc giống thực vật thân thảo, thân nhỏ và có chiều cao trung bình khoảng 30 – 90 cm, có một số cây có chiều cao lên tới 5m. Cây có dạng lá kép, hình lông chim, lá mọc so le nhau, mỗi lá có khoảng 2 – 5 lá chét. Lá chét có hình trứng, rộng ra ở đầu lá, có chiều dài khoảng 3 – 5cm, chiều rộng khoảng 15 – 20 mm.
Hoa thảo quyết minh sẽ mọc ở các kẽ lá, thường 1 – 3 lá thì sẽ có 1 hoa; hoa có màu vàng tươi. Quả có chiều dài khoảng 12 – 14 cm, chiều rộng khoảng 4 mm. Ở bên trong quả sẽ có thể chứa khoảng chừng 25 hạt.
Hạt thảo quyết minh có hình trụ, đôi khi còn có thể có hình tháp, 2 đầu vát chéo nhau, dài khoảng 3 – 6 mm, đường kính mỗi hạt khoảng 1 – 2,5mm. Bên ngoài hạt thường có màu nâu nhạt hoặc màu lục nâu, có độ bóng. Phía bốn cạnh của hạt thường nổi thành gò, nhô lên khỏi vỏ hạt tạo thành đường gân bao quanh.
Vỏ hạt rất cứng, khó phá vỡ, khi ta cắt ngang có thể nhìn thấy được chất dịch màu trắng hoặc vàng nhạt. Bản chất của hạt có tính nhầy, bình thường không có mùi, sao vàng hoặc sao cháy thì có mùi thơm, vị hơi nhẫn.
Bộ phận dùng của thảo quyết minh là gì?
Bộ phận được dùng để làm thuốc thường là hạt, hay gọi là quyết minh tử. Thân và lá của cây có thể sử dụng để nấu canh, xào ăn kèm với cơm để có tác dụng giúp an thần, ích gan tiêu độc.
Cách chế biến thảo quyết minh thành thuốc
Thời gian tốt nhất để có thể thu hoạch thảo quyết minh là vào khoảng tháng 9 – tháng 11. Vào khoảng thời gian này quả sẽ chín đều rất thích hợp để thu hái và chế biến thành dược liệu. Ngay khi thu hoạch quyết minh tử, người ta mang về phơi khô, đập cho dập rồi lấy hạt và phơi cho đến khi hạt khô hoàn toàn.
Thảo quyết minh sao vàng
Chuẩn bị 1 cái chảo lòng sâu rồi bắt lên bếp đun. Sau khi đun chảo đến lúc nóng già, cho Thảo Quyết Minh vào đảo đều tay. Từ vỏ ngoài sẽ xuất hiện một lớp dầu bóng láng, rồi tiếp tục sao.
Lớp dầu sẽ khô từ từ rồi bắt đầu xuất hiện các tiếng nổ lách tách nhỏ, và màu của hạt vàng dần. Ta tiếp tục đảo đều tay đến khi không còn nghe tiếng nổ lách tách nữa, màu của hạt đã chuyển sang vàng đều là được. Lấy hạt ra rồi trãi mỏng cho nguội.
Thảo quyết minh sao cháy
Cũng như cách sao vàng nêu trên. Ta đem Thảo Quyết Minh sao cho đến khi vàng thì vẫn tiếp tục sao và đảo đều tay. Lớp vỏ bên ngoài của hạt sẽ chuyển sang đen dần, đồng thời trên bề mặt chảo rang xuất hiện một lớp khói màu vàng cam, mỗi lúc một dày đặc thêm, có mùi hơi nồng.
Đợi đến khi toàn bộ lớp vỏ ngoài cháy đen hết, lớp khói có màu vàng nhạt dần rồi từ từ chuyển thành khói đen, có mùi thơm “cháy” rất dễ chịu. Sau đó, nhanh chóng đổ ra khay nhôm, inox,… Trãi mỏng ra rồi phơi để tránh bị cháy tiếp.
Thành phần hóa học trong thảo quyết minh
Trong hạt có rất nhiều chất thuộc nhóm hợp chất anthranoid: chrysophanol, physcion, obtusin, albumin, aurantio-obtuirin, nor-rubrofusarin, rubrofusarin – 6 – beta – gentiobiosid, torlac – ton, chrysophanic acid- 9 – anthrone, chất nhầy, chất protid và chất béo, tanin.
Tác dụng sinh học
Thảo Quyết Minh có công dụng giúp hạ huyết áp đối với động vật đặc biệt là chó, mèo và thỏ khi đã gây mê. Nước sắc 1,5% có công dụng giúp ức chế tụ cầu vàng, dịch ngâm với nồng độ 1/20 có công dụng gây ức chế một số nấm.
Dược liệu có vị ngọt, hơi đắng nhẹ, có tính hơi hàn quy kinh và can đởm thận. Có một số công năng chữa trị chính.
Công dụng của thảo quyết minh
Trong Đông y, thảo quyết minh khi còn tươi vị nhạt, hơi đắng. Khi được sao vàng có vị đắng, hơi mặn, chút ngọt, tính mát, được quy vào hai kinh can và thận. Dược liệu này còn có công dụng can hòa, giúp nhuận tràng, lợi thủy và thông tiện.
Về công dụng của cây, dược liệu thường được dùng để chữa các bệnh về mắt như: viêm màng kết mạc cấp tính, bệnh quáng gà, hay tăng huyết áp, trị mất ngủ, táo bón lâu năm và các bệnh ngoài da do nấm gây ra hoặc bệnh chàm ở trẻ em.
Thảo quyết minh giúp an thần, gây ngủ
Thảo Quyết Minh khi sao cháy, có tác dụng trấn tĩnh, an thần cho người dùng thường hay mắc phải bệnh mất ngủ. Đặc biệt, có thể can nhiệt huyết nhiệt, trong tâm hồi hộp, cảm thấy người bồn chồn, khó ngủ. Hãm với nước uống vào các buổi tối trước khi ngủ, phối hợp với hắc táo nhân.
Đối với người già, người hay mất ngủ thường xuyên nên để sẵn quyết minh tử trong nhà. Mỗi ngày pha uống 2 tách trà sẽ dễ đi vào giấc ngủ, ngủ ngon hơn. Lấy uống đều đặn hàng ngày chứ không đợi khi mất ngủ rồi mới sử dụng.
Xem thêm: Cây lạc tiên: Tác dụng chữa mất ngủ và cách dùng vị thuốc quý
Giúp nhuận tràng, thông tiện, chữa táo bón
Khi nhắc đến tính xổ, nhuận tràng, người ta thường nghĩ ngay đến lá phan tả diệp. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, thảo quyết minh cũng có công dụng điều trị táo bón, chữa khô ruột rất hiệu quả.
Sử dụng tốt khi đại tràng táo kết, nhu động ruột giảm, chứng co thắt đại tràng, táo bón, bụng đau, căng tức ở bụng, trướng hơi. Tùy thuộc từng thể bệnh mà có thể dùng các sản phẩm sao chế khác nhau.
Trường hợp khi bị táo bón nặng, ta có thể sử dụng dược liệu đã sao vàng. Dùng dưới dạng thuốc sắc hoặc đem hãm với nước sôi nhiều lần để uống trong ngày. Đối với các trường hợp táo bón nặng hoặc đi ngoài ra máu phối hợp cùng với hòe hoa sao cháy.
Với trẻ nhỏ khi bị táo bón, sử dụng một ít thảo huyết minh sao cháy. Cho vào 1 chén nhỏ rồi thêm nước sôi hoặc sữa mẹ đã hấp vào nồi cơm đến khi vừa cạn lấy nước uống trong mỗi lần 20- 30ml sử dụng vài lần trong ngày.
Đối với người lớn tuổi, nên dùng quyết minh tử đem sao vàng rồi hãm uống. Mỗi lần khoảng 15-20g chia ra uống nhiều lần trong ngày.
Ngoài tác dụng giúp nhuận tràng, thảo dược còn nhiều tác dụng khác như: giải uất nhiệt của kinh can, thanh can hỏa và lợi mật. Có tác dụng điều trị trong các trường hợp như đau mắt đỏ, mắt sợ ánh sáng hay nước mắt chảy dòng do tuyến lệ bị viêm nhiễm. Phối hợp cùng với hạ khô thảo, nếu mắt bị mờ thì nên phối hợp với cúc hoa.
Tác dụng bình can, hạ áp
Thảo Quyết Minh dược liệu khi sao vàng sẽ có tác dụng giúp hạ huyết áp tốt hơn khi sao cháy. Có thể dùng cho những người mắc bệnh tăng huyết áp thể can hỏa, cao huyết áp mà đau đầu, hoa mắt, mờ mắt. Có thể dùng hãm uống hàng ngày, phối hợp cùng với hòe mễ sao vàng.
Ngoài ra, khi mang đi sao vàng, pha với nước uống còn có thể hỗ trợ thay thế trà và cà phê với nhiều tác dụng khác nhau như lợi tiểu, giải nhiệt.
Xem thêm: Xáo tam phân thần dược chữa khỏi 5 loại ung thư.
Liều dùng thông thường của thảo quyết minh
Liều dùng thích hợp thông thường từ 10g – 20g trong một ngày, có thể dùng dưới dạng trà, thuốc sắc hoặc thuốc bột. Dùng sống hoặc sao điều được, nếu sao thì công dụng giúp nhuận tẩy sẽ giảm đi.
Quyết minh tử thường được sử dụng phối hợp cùng với các vị thuốc khác, các trường hợp sử dụng độc vị thì liều cao hơn.
Một số bài thuốc có dược liệu thảo quyết minh
Vị thuốc thảo quyết minh có thể dùng độc vị, hoặc kết hợp với nhiều vị khác tạo nên những bài thuốc hay. Nó thường có mặt trong các bài thuốc trị mất ngủ, bệnh về mắt, chữa táo bón,… Sau đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ dược liệu:
Chữa mất ngủ, bồn chồn, nôn nao trong người
Dùng phối hợp nhiều vị bao gồm: 10g mỗi vị thảo quyết minh, nhãn lồng, hoa hòe, hoa cúc trắng, lá vông, kỷ tử, tim sen. Sắc thuốc hoặc hãm trà uống hàng ngày.
Bài thuốc này giúp bình tâm, định thần, ngủ ngon. Uống tốt nhất sau khi ăn tối, trước khi đi ngủ 1-2 giờ. Lúc này, não của bạn đã hoàn toàn được nghỉ ngơi và dễ đi vào giấc ngủ hơn.
Bài thuốc chữa mắt sưng đau, đỏ, chảy nước mắt nhiều
Sử dụng khoảng 16g quyết minh tử, 12g thạch quyết minh, 12g cúc hoa, 12g hoàng cầm, 12g mạn kinh tử, 12g mộc tằng và 12g bạch thược, khoảng 20g thạch cao, 6g xuyên khung.
Đem các vị thuốc đã chuẩn bị rồi sắc thành thuốc uống, mỗi ngày 1 thang. Sử dụng thường xuyên để thấy hiệu quả.
Điều trị cườm mắt, giảm thị lực do can thận bất túc và quáng gà
Bài thuốc 1:
Dùng khoảng 12g quyết minh tử, 12g câu kỷ tử, 100 – 150g gan lợn mang đi nấu chín, dùng để ăn.
Bài thuốc 2:
Lấy khoảng 12g thảo quyết minh, 12g nữ trinh tử, 12g cốc tinh thảo, 12g cúc hoa, 10g sa tật lê, 12g câu kỷ tử, 16g sanh địa, đem sắc uống.
Chữa trị mắt đỏ, đau đầu do phong nhiệt từ thảo quyết minh
Dùng khoảng 12g quyết minh tử đã sao vàng cùng với 15g nhân trần, 8g phòng phong, 8g hoàng liên, 4g thăng ma, 4g cam thảo, 2g tế tân, 12g sài hồ, 12g cúc hoa, 12g đạm trúc điệp, đem sắc lấy nước uống.
Lưu ý khi sử dụng thảo quyết minh
Những người bị tỳ vị hư hàn, tiêu chảy thì không nên sử dụng loại dược liệu này. Chúng ta cần phải cân nhắc giữa lợi ích có được của việc sử dụng dược liệu cùng với nguy cơ gây hại cho bản thân khi dùng. Để hiểu rõ hơn, bạn cần phải tham khảo ý kiến, lời tư vấn của thầy thuốc, bác sĩ hay người có kinh nghiệm lâu năm trước khi sử dụng vị thuốc này.
Bên cạnh đó, thảo quyết minh được sử dụng như một vị thuốc an thần, vì có tác dụng gây ngủ, bạn nên dùng điều độ để tránh ngủ gật, ảnh hưởng đến công việc và học tập.
Thảo quyết minh mua ở đâu?
Khi tìm mua thảo quyết minh, bạn cần chọn mua tại các đơn vị cung cấp uy tín. Sản phẩm cần phải có thông tin xuất xứ rõ ràng. Phải đảm bảo mua được những sản phẩm chính hãng, có chất lượng cao, không bị hư hỏng. Như vậy, việc điều trị mới có hiệu quả và đảm bảo sức khỏe.
Chúng tôi Omega3.vn tự tin là một trong những địa chỉ bán thảo quyết minh uy tín, chất lượng nhất hiện nay với phương châm luôn đặt chất lượng sản phẩm và sức khỏe của khách hàng lên hàng đầu. Sản phẩm của chúng tôi luôn có nguồn gốc 100% từ thiên nhiên. Vì vậy, bạn hoàn toàn yên tâm khi sử dụng.
Thông tin đặt hàng:
Omega Việt Nam – Vì sức khỏe cộng đồng
Địa chỉ: 62/1/28 Trương Công Định, Phường 14, Quận Tân Bình, TPHCM.
Hotline đặt hàng: 0902743250
Giá bán: 100.000 đồng/kg.
Website: https://omega3.vn/
Trên đây là bài viết: “Thảo quyết minh – Vị thuốc tuyệt vời điều trị bệnh mắt, táo bón“. Mong rằng qua những thông tin hữu ích này, bạn đọc đã hiểu hơn về vị thuốc thảo quyết minh, cũng như cách dùng tốt cho sức khỏe, cải thiện tình trạng bệnh. Nếu có người thân, bạn bè chưa biết nhiều về dược liệu này, hãy chia sẻ bài viết rộng rãi đến họ bạn nhé.
Thông tin mua hàng
Omega Việt Nam – Vì sức khỏe cộng đồng
