Nhân trần là dược liệu quý, thường dùng nấu nước, pha trà uống có tác dụng thanh nhiệt, điều trị viêm gan, vàng da, tiểu khó, mắt sưng đỏ,… Cụ thể nhân trần chữa bệnh gì? Uống hàng ngày có tốt không? Mời bạn đọc bài viết để giải đáp thắc mắc.
Nhân trần là gì? Tổng quan về dược liệu nhân trần
Nhân trần có nhiều tên gọi như chè nội, bồ bồ, hoắc hương, chè cát. Tên khoa học của loài thảo dược này là Adenosma glutinosum. Đây là loài thực vật có hoa, thuộc họ Mã đề, một số tài lại ghi chép lại coi vị thuốc thuộc họ Huyền sâm, họ hoa mõm chó.
Tìm hiểu chung về nhân trần
Theo sổ sách ghi chép của Đông y, cây thuốc được chia làm hai loại:
Nhân trần nam: Người ta thường gọi là hoắc hương núi phân bố chủ yếu ở Cao Bằng, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Bắc Kạn, Thái Nguyên và một số tỉnh miền Trung khác như Quảng Nam, Quảng Ngãi,….
Nhân trần Bắc: Phân bố tại một số đảo Hải Nam và các tỉnh khác của Trung Quốc.
Hai loại kể trên đều có nhiều trong tự nhiên. Một số nơi đã gieo trồng dành cho mục đích y học. Mặc dù có tên gọi khác nhau nhưng công dụng chúng như nhau.
Mô tả hình ảnh
Là loài cây thân cỏ, mọc tự nhiên, phân bố chủ yếu tại một nước có khí hậu nhiệt đới và một số đảo tại khu vực Châu Á. Đây là cây sống lâu năm, có chiều cao từ 50-100cm, với các đặc điểm cụ thể như sau:
- Thân có nhiều nhánh tròn và có lông tơ.
- Lá mọc đối xứng nhau có hình trái xoan, mép có răng cưa, mặt lá có lông, nổi gân có mùi thơm đặc trưng.
- Hoa mọc thành từng cụm ở dạng bông ở đầu cành hoặc kẽ lá, có màu tím, đài hoa có 5 răng xếp thành hình quả chuông.
- Quả là quả nang có hình bầu dục. Bên trong có chứa hạt màu vàng.
Toàn bộ cây đều có mùi thơm, tất cả bộ phần đều sử dụng được trừ rễ. Thông thường mùa hoa quả vào tháng 5 đến tháng 7.
Phân bố và thu hái
Phân bố chủ yếu tại các nước có khí hậu nhiệt đới và các đảo tại Châu Á. Ở nước ta, loài thảo dược này được tìm thấy tại bờ ruộng, bãi đất trống ở nhiều nơi, tập trung khá nhiều ở các tỉnh phía Bắc.
Tại Đà Nẵng, chúng mọc rải rác tại các rừng keo lai ở Hoà Phú. Một số phát hiện cho biết quần thể cây thuốc mọc nhiều ở các khu vực lân cận như xã Hoà Ninh. Có thể gieo trồng bằng hạt.
Vị thuốc được thu hái khi lúc đang ra hoa vào khoảng tháng 5 đến tháng 7. Sau khi thu hái, đem phơi khô. Trong Đông y, nó có vị cay, tính ấm, mùi thơm có công dụng thanh nhiệt, tiêu độc, trừ phong thấp, hành khí tan ứ, tiêu thũng độc, giảm đau, chống ngứa, tiêu viêm,…
Bộ phận dùng của nhân trần
Toàn bộ thân cây trên mặt đất đều được sử dụng làm thuốc chữa bệnh (trừ rễ). Người ta thường thu hái nó vào mùa hè lúc cây đang ra hoa. Sau đó, đem phơi hoặc sấy khô, bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát.
Khi sử dụng đem rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn tạp chất. Tiếp theo thái thành từng khúc nhỏ, mỗi khúc tầm khoảng 6cm, phơi và sao vang qua cho khô.
Thành phần hóa học trong nhân trần
Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy, trong nhân trần có các thành phần hóa học tốt cho sức khỏe con người. Một số thành phần hoá học như flavonoid, coumarin, saponin, acid nhân thơm và tinh dầu.
Trong tinh dầu của thảo dược chứa khoảng 1% gồm paracymen, limonen, pinen, anethol,… một số nghiên cứu khác đã chiết tách từ phần thân cây một momo terpenoid peroxyd,…
Công dụng của nhân trần
Một số tác dụng dụng dược lý được các nghiên cứu chứng minh dựa trên dược liệu cho thấy:
- Tác dụng thanh nhiệt, giải độc cơ thể.
- Điều trị viêm gan, tăng cường khả năng đào thải độc tố của gan, chữa vàng da, đau mắt đỏ.
- Công dụng tăng tiết mật, giúp lợi tiểu.
- Tiêu diệt giun, điều này đã được thực nghiệm trên giun đũa cho ra kết quả rất tốt.
- Điều trị mất ngủ kinh niên.
- Hạ huyết áp
- Giúp ức chế các tế bào ung thư
Theo Đông y, dược liệu có vị đắng, hơi cay, tính bình quy vào kinh vị, tỳ, can thận. Thảo dược có tác dụng lợi thấp, hành khí, thanh nhiệt, chỉ thống, lợi tiểu, làm ra mồ hôi.
Trong Tây y, chúng được sử dụng làm tăng tiết và thúc đẩy quá trình biết tiết dịch mật, ngăn ngừa tình trạng viêm mỡ, bảo vệ tế bào gan, hạ huyết áp, thúc đẩy tuần hoàn, giảm đau, giải nhiệt và chống viêm.
Ngoài ra, nó ức chế một số loại vi khuẩn như thương hàn, tụ cầu vàng, phó thương hàn, e.coli, mủ xanh, song cầu khuẩn gây viêm não, viêm phổi và các loại nấm. Bên cạnh đó các hoạt chất tăng cường miễn dịch và ức chế một số loại tế bào ung thư.
Trên lâm sàng, nó được sử dụng để chữa bệnh: Viêm gan truyền nhiễm cấp tính ở thể vàng da, giun chui ống mật, thiểu năng mạch vành, rối loạn lipid máu, eczema ở trẻ em, nấm da, viêm loét miệng,…
Cách dùng, liều dùng của nhân trần
Với nhiều công dụng vô cùng tuyệt vời mà nhân trần mang lại, thì cách sử dụng như thế nào để mang lại hiệu quả cao? Liều dùng như thế nào là phù hợp? Tiếp theo mời bạn tham khảo cách sử dụng và liệu dùng ngay sau đây.
Một số công thức trà nhân trần
Cách 1: Nhân trần 40g thái vụn, hãm cùng với nước sôi trong ấm trà kín trong 15 phút, cho thêm một chút đường phèn để điều vị, uống thay trà hàng ngày. Dùng để ngăn ngừa các bệnh thấp nhiệt và hỗ trợ điều trị viêm gan cấp, mãn tính.
Cách 2: Nhân trần 200g, trà 40g, sinh đại hoàng 50g. Đem ba vị thuốc tán vụn, mồi ngày sử dụng từ 20-30g hãm với sôi trong ấm trà hoảng 15 phút, sử dụng thay trà hàng ngày. Dùng để chữa trị viêm gan vàng da cấp tính có sốt.
Cách 3: Cây bạch hoa xà thiệt thảo 400g, sinh cam thảo 50g, nhân trần 200g. Đem tất cả tán vụn, mỗi ngày sử dụng khoảng 50g hãm cùng với nước sôi trong ấm trà. Sau 15 phút thì có thể sử dụng được, uống thay trà hàng ngày, dùng để chữa viêm gan vàng da cấp tính có triệu chứng sốt kèm theo.
Cách 4: Mạch nha 500g, quất bì 300g, nhân trần 500g, đem tất cả thảo dược sấy khô, tán thành vụn nhỏ. Mỗi ngày sử dụng 50g hãm cùng với nước sôi trong ấm trà. Sau khoảng 30 phút thì lấy ra sử dụng, uống thay trà hàng ngày. Dùng để chữa trị viêm gan như chán ăn, rối loạn tiêu hoá, đầy bụng chậm tiêu.
Cách 5: Nhân trần 200g, râu ngô 200g, bồ công anh 100g. Đem tất cả vị thuốc tán vụn, mỗi ngày sử dụng 40g hãm cùng với nước sôi trong ấm trà, sau 15 phút thì lấy uống, dùng thay trà hàng ngày. Dùng để chống viêm, sỏi mật, viêm túi mật,….
Xem thêm: Kha tử – Vị thuốc Đông y hàng đầu chữa viêm họng, ho, khản tiếng.
Liều dùng thông thường của nhân trần
Tác dụng mà nhân trần mang lại vô cùng tuyệt vời cho sức khoẻ của con người. Nhưng điều đó không có nghĩa là bạn có thể sử dụng thảo dược một cách tuỳ tiện.
Theo thầy thuốc, để tận dụng hiệu quả mà nó mang lại, bạn chỉ cần dùng từ 10-20g/ngày, dưới dạng thuốc sắc, thuốc viên hay siro.
Một số bài thuốc có nhân trần
- Bài thuốc nhân trần cao thang chữa sốt, vàng da (mắt vàng, tiểu vàng, miệng khô, tiểu khó):
Sử dụng nhân trần 25g, chi tử 15g, đại hoàng 5g, nước 500ml. Đem sắc tất cả vị thuốc khi còn 300ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.
- Chữa say nắng, nhức đầu, sốt nóng:
Nhân trần, hành trắng cho mỗi vị thuốc bằng nhau khoảng 1 nắm. Đem tất cả sắc uống, chia dùng trong ngày.
- Bài thuốc chữa mắt đỏ sưng đau:
Nhân trần, mã đề, mỗi vị 1 nắm. Đem nguyên liệu sắc lấy nước uống.
- Chữa hoàng đản, ra nhiều mồ hôi, chân tay lạnh, mạch yếu:
Nhân trần 25g, cam thảo đất 8g, can khương 15g, cây cỏ ngọt 10g, phụ tử chế 5g. Đem thảo dược sắc lấy nước uống.
- Bài thuốc trị viêm túi mật:
Nhân trần 60g, bồ công anh 60g, uất kim 60g, nghệ vàng 15g. Sử dụng sắc lấy nước uống.
- Hạ sốt, làm ra mồ hôi:
Nhân trần 15g, hoàng cầm 15g, hoạt thạch 25g, thạch xương bồ 10g, mộc thông 10g, xuyên bối mẫu 10g, hoắc hương 5g, bạc hà 5g, bạch đậu khấu 5g. Sử dụng tất cả nguyên liệu sắc lấy nước uống.
- Bài thuốc phòng chống và điều trị viêm gan, xơ gan:
Nhân trần 100g, râu ngô 100g, cây bồ công anh 100g. Đem tất cả vị thuốc tán nhỏ, mỗi ngày sử dụng khoảng 50g hãm cùng với nước sôi trong ấm, sau 15 phút thì lấy ra uống, dùng thay trà hàng ngày.
Xem thêm: Hoa atiso giúp mát gan, thanh nhiệt cơ thể cực tốt.
Lưu ý, thận trọng khi dùng nhân trần
Để sử dụng vị thuốc một cách hiệu quả và khoa học, bạn cần phải lưu ý một số điều sau đây để không gặp phải những triệu chứng không mong muốn.
Khi dùng nhân trần, bạn nên lưu ý những gì?
- Nhân trần được xem như một vị thuốc lợi tiểu rất tốt do tác dụng đào thải, giải biểu. Vì vậy, không dùng song song với các thuốc lợi tiểu khác để tránh thận phải làm việc quá sức.
- Phụ nữ đang mang thai, trẻ sơ sinh không nên sử dụng dược liệu.
- Nếu uống thay nước hàng ngày, nên pha loãng để tránh gây mất cân bằng điện giải.
- Bổ sung nhiều nước cho cơ thể khi dùng dược liệu trong quá trình điều trị bệnh.
- Trong quá trình sử dụng nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường hãy tạm ngưng và đến bệnh viện kiểm tra.
Mức độ an toàn
Nhân trần có thể tương tác với một số loại thuốc, dược liệu khác hay thực phẩm chức năng khi bạn sử dụng. Để tránh các thuốc làm giảm tác dụng của nhau, bạn nên sử dụng cách ít nhất 1 tiếng.
Nếu là người mới lần đầu sử dụng, tốt nhất nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc hoặc những người đã từng sử dụng. Cũng không nên tùy tiện kết hợp giữa thuốc nam và thuốc tây cùng một lúc có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dùng.
Nhân trần mua ở đâu? Giá bao nhiêu?
Nếu bạn chưa biết chỗ mua nhân trần chất lượng, bạn có thể hoàn toàn an tâm khi đặt mua tại Omega3.vn. Chúng tôi Omega3.vn tự tin là địa chỉ bán nhân trần Hà Nội nguyên chất, uy tín, giúp cải thiện sức khỏe và đem lại hiệu quả tốt trong điều trị bệnh.
Omega Việt Nam – Vì sức khỏe cộng đồng
- Địa chỉ: 62/1/28 Trương Công Định, Phường 14, Quận Tân Bình, TP HCM.
- Hotline đặt hàng: 0902743250.
- Website: https://omega3.vn/.
- Giá bán: 200.000 đồng/kg.
Trên đây là những thông tin hữu ích về dược liệu nhân trần, cũng như cách pha nước uống tốt cho sức khỏe. Nếu có nhu cầu mua vị thuốc về làm trà, chữa bệnh, hãy gọi ngay cho chúng tôi bằng nút gọi nhanh nhấp nháy dưới màn hình nhé.
Thông tin mua hàng
Omega Việt Nam – Vì sức khỏe cộng đồng
