Kha tử là hạt (quả) của cây kha tử, có tác dụng chữa ho, khản tiếng, viêm họng hàng đầu. Trong y học cổ truyền, đây là thảo dược có lịch sử lâu đời với tác dụng hóa đờm tiêu viêm, giảm ho và nhiều công dụng chữa bệnh khác.
Để biết thêm về tác dụng tuyệt vời của nó, đừng bỏ qua bài viết cực kỳ hữu ích ngay sau đây.
Xem thêm: Xuyên tâm liên: Kháng sinh thực vật dùng để điều trị COVID-19
Tên gọi
- Tên gọi cây thuốc: Kha lê, kha lê lặc, cây chiêu liêu, hạt chiêu liêu, trái cheo leo, xàng tiếu,…
- Tên tiếng trung: 诃子.
- Tên dược liệu: Frutus Chebulae.
- Tên khoa học: Terminalia Chebula.
- Họ: Bàng (danh pháp khoa học: Combretaceae).
Mô tả hình ảnh
Kha tử từ lâu đã được biết đến là một loại thảo dược quý trong Đông y. Đây là loài thuộc hệ thực vật nhiệt đới Châu Á. Nó là cây thân gỗ, sống lâu năm, cao từ 15m – 20m. Lá cây có cuống ngắn, mọc ngắn đối xứng nhau. Hoa mọc theo từng chùm ở đầu cành hoặc kẽ lá. Hoa thơm, tràng hoa có màu trắng.
Quả có hình trứng, vỏ màu nâu nhạt, đường kính từ 2.5cm – 3cm, dài 3cm – 5cm. Trong quả có chứa nhiều hạt cứng chắc và thịt dày, vị chua chát.
Cây ưa bóng khi còn nhỏ, khi trưởng thành thì ưa sáng. Cây mọc nhiều ở các khu rừng thưa hay rừng thứ sinh, trên cả đất cát và đất pha sét. Do vỏ dày nên loài cây này có khả năng chịu lạnh, khô và lửa.
Loài thực vật này thường mọc hoang và được trồng ở các nước Đông Nam Á (Việt Nam, Lào, Thái Lan, Campuchia), Trung Quốc, Ấn Độ,…
Thu hái và chế biến
Thu hái: Trái kha tử chín được thu hoạch từ tháng 6 đến tháng 8, sau đó đem phơi khô dưới ánh nắng. Tránh chọn quả non, ốp lép.
Chế biến: Đem rửa sạch, để ráo nước sau đó sao sơ, lúc bốc thuốc thì giã dập và bỏ hạt.
Các thành phần hóa học
Theo các nhà thực vật học, trái kha tử chứa khoảng 30% chất làm săn da với các đặc trưng là Acid Chebulinic, Chebulagic, 20%-40% Tanin với các đặc trưng là Acid Elagic, Glucogalin, Senosid A(2), các men Polyphenol Oxidase, Tanase, Glucose, Fructose, Arabinose và các Acid Amin,…
Thịt quả chứa 51.3% Tanin gồm các Axit (Galic, Luteolic, Egalic, Chebulinic) có tác dụng kháng sinh, kháng khuẩn. Bên cạnh đó, thịt quả còn chứa các hợp chất hóa học như Terchebin và Chebutin, có tác dụng chống co thắt cơ trơn.
Nhân quả chứa 3%-7% chất dầu bán khô có màu vàng trong suốt, thành phần đặc trưng là các Acid Palmatic, Linoleic và Oleic.
Chiết xuất từ dược liệu cũng chứa hợp chất Chebulanin có hoạt tính chống ung thư.
Tính vị, quy kinh
Tính vị: Vị đắng, cay, se và tính ôn.
Quy kinh: phế và đại tràng.
Quả kha tử có tác dụng gì?
Kha tử thường được dùng để trị ho, giúp nhuận tràng, lợi tiêu hóa, bồi bổ sức khỏe. Vị thuốc này cũng được dùng kết hợp với các dược liệu khác để điều trị viêm họng, khản tiếng, táo bón, rối loạn tiết niệu, bệnh tim,… Ngoài ra, thịt quả còn được bào chế làm thuốc đánh răng, có tác dụng giúp chữa chảy máu chân răng và loét lợi.
Không chỉ vậy, quả còn có khả năng kháng virus nhờ vào chất Alloyl. Đây là hoạt chất đóng vai trò quan trọng trong việc gây sự ức chế đối với các virus loại 1 và một số virus làm suy giảm chức năng miễn dịch. Chất Retrovirus trong dược liệu này cũng giúp bảo vệ tế bào mô, chống lại virus cúm A, hỗ trợ chữa nhiễm trùng đường hô hấp.
Điều trị ho và hen do phế hư hoặc ho mạn tính kèm khàn giọng
Nguyên liệu: quả kha tử, cát cánh, cam thảo, hạnh nhân.
Thực hiện: Dùng các vị thuốc ở dạng sống để chữa khàn giọng. Nếu trị tiêu chảy thì dùng dạng nướng. Liều dùng từ 3g – 10g.
Quả kha tử có tác dụng trị ho cảm, khàn tiếng (viêm họng)
Khả năng trị khàn tiếng, viêm họng mãn tính là tác dụng nổi bật của quả kha tử. Giống như cây bọ mắm (thuốc dòi), nó được xem là thuốc kháng sinh tự nhiên ngắt cơn ho. Nói đến trị ho, người ta thường tìm kha tử đầu tiên.
Bài thuốc 1: Ho khàn tiếng ở người lớn
Bài thuốc: 4 quả kha tử, 6g cam thảo, 10g cát cánh, thêm đồng tiện 150ml, nước 150ml.
Cách dùng: Đem sắc lấy nước uống, có tác dụng tuyên phế, chỉ khái, lợi hầu, khai âm (theo Kha Tử Cam Cát Thang – Cổ Kim Y Thống).
Bài thuốc 2: Ho khàn tiếng ở trẻ em
Nguyên liệu: 8g kha tử, 6g cam thảo, 10g cát cánh.
Thực hiện: Đem sắc các nguyên liệu để lấy nước uống hàng ngày.
Xem thêm: Hạt cau ngâm rượu trị viêm lợi, đau răng cực hay.
Điều trị tiêu chảy mạn tính, lỵ mạn tính và sa hậu môn (trĩ nội)
Bài thuốc 1:
Bài thuốc: quả kha tử, hoàng liên, mộc hương.
Cách dùng: Tán các nguyên liệu thành bột mịn. Mỗi ngày pha 5g bột thuốc cùng với nước ấm để uống.
Bài thuốc 2:
Bài thuốc: 10g kha tử, 10g cát cánh, 10g cam thảo, 10g hạnh nhân.
Cách dùng: Đem nướng các dược liệu lên, sau đó giã nhuyễn thành bột. Dùng hỗn hợp bột này pha một ít với nước ấm để uống.
Kha tử trị Tâm Tỳ đau hoắc loạn, thổ tả (do lạnh)
Bài thuốc: quả kha tử, cam thảo, hậu phát, can khương, lương khương, thần khúc, mạch nha, trần bì, phục linh, thảo quả (lượng bằng nhau).
Cách dùng: Đem các vị thuốc tán thành bột. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần như vậy dùng 6g (theo Kha Tử Tán – Tuyên Minh Luận).
Tác dụng chữa ho khản tiếng do phế hư
Bài thuốc: 8g kha tử giã dập bỏ hạt, 6g cam thảo, 10g cát cánh.
Cách sử dụng: Đem sắc các vị thuốc với 300ml nước cho đến khi cô lại còn 200ml. Mỗi ngày chia ra làm 4 lần uống, đến khi khỏi bệnh thì ngưng.
Trị tiêu chảy (do tỳ khí hư hàn) tiêu phân sống, ruột sôi, bụng đau, thoát giang, trĩ lậu
Bài thuốc: 2.8g kha tử, 4g can khương, 2g cù túc xác, 2g quất hồng.
Cách sử dụng: Đem các vị thuốc tán thành bột. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 6g (theo Kha Tử Tán – Tỳ Vị Luận).
Quả kha tử có công dụng chữa ho, viêm rát cổ họng
Chuẩn bị: 1 – 2 quả kha tử.
Cách dùng: Ngậm 1 quả đã rửa sạch rồi nuốt nước từ từ cho đến khi hết chất chát. Vài giờ sau có thể ngậm thêm 1 quả nữa nếu chưa thấy hết khó chịu.
Tham khảo: Cây thuốc dòi – Dứt điểm ho lao, viêm họng nếu biết bài thuốc này.
Chữa ngộ độc do thức ăn nhiễm khuẩn, ỉa chảy mãn tính, lỵ mãn tính có sốt
Nguyên liệu: 8g kha tử nướng chín bỏ hạt, 5g hoàng liên, 5g mộc hương.
Thực hiện: Đem tán tất cả các vị thuốc ra làm bột mịn. Pha với nước sôi để uống. Chia làm 3 lần sử dụng trong ngày.
Kha tử có tác dụng trị sâu quảng, vết thương lõm vào
Nguyên liệu: 20 hạt kha tử, 4g giáng hương, 20g ngũ bội tử, 4g thanh đại.
Thực hiện: Tán bột tất cả các nguyên liệu rồi đem trộn với dầu mè bôi (theo Kha Tử Tán – Chứng Trị Chuẩn Thằng).
Cách dùng quả kha tử
Quả kha tử là dược liệu thiên nhiên, lành tính, không mang đến tác dụng phụ. Tuy nhiên, người dùng cũng nên lưu ý sử dụng đúng cách để phát huy được tối đa hiệu quả.
Ngoài ra không dùng dược liệu cho các trường hợp nhiệt thấp, các trường hợp táo bón.
Cách dùng quả kha tử khô
Bài thuốc dùng quả kha tử khô trị viêm họng, ho lâu ngày:
Nguyên liệu cần chuẩn bị: 10-15 trái kha tử khô, 4g đẳng sâm.
Cách làm: Đem tất cả các nguyên liệu sắc với 400ml nước cho tới khi cô lại còn 200ml thì ngưng. Chia ra làm 3 lần sử dụng trong ngày.
Xem thêm: Tinh dầu tràm – Tác dụng tuyệt vời trong điều trị ho, cảm cúm cho bé.
Bài thuốc điều trị ho có đờm ở trẻ em:
Nguyên liệu cần chuẩn bị: 5 quả kha tử khô.
Cách thực hiện: Đem nướng chín quả rồi loại bỏ lớp vỏ bên ngoài. Sau đó, cho quả vào nước ấm và bỏ thêm chút muối để dùng. Ngậm nước này và nuốt từ từ.
Bài thuốc trị tiêu chảy, trĩ nội bằng kha tử:
Chuẩn bị: 10g kha tử khô, 5g can khương, 5g anh túc xác.
Cách dùng: Rửa sạch tất cả các nguyên liệu với nước muối loãng rồi vớt ra phơi khô. Khi dược liệu đã ráo nước thì tán nhỏ ra thành bột mịn. Sử dụng mỗi ngày 3 lần, mỗi lần lấy từ 3g – 5g pha cùng với nước ấm. Kiên trì dùng đều đặn trong nhiều ngày.
Cách dùng quả kha tử tươi
Bài thuốc trị ho khản tiếng do phế hư:
Nguyên liệu cần chuẩn bị: 8g quả kha tử tươi, 6g cam thảo, 10g cát cánh.
Cách thực hiện: Bỏ hạt quả rồi cho lần lượt các vị thuốc vào sắc với 400ml nước cho đến khi còn 200ml. Dùng nước này trong ngày, chia làm 4 lần uống. Kiên trì sử dụng trong khoảng 1 tháng sẽ thấy sức khỏe được cải thiện rõ rệt.
Bài thuốc trị đau bụng, tiêu chảy:
Nguyên liệu chuẩn bị: 2.8g quả kha tử tươi, 2g quất hồng bì, 2g cù túc xác, 4g can khương.
Cách thực hiện: Mang tất cả dược liệu đem rửa sạch rồi phơi khô dưới bóng râm cho ráo nước. Sau đó tán dược liệu thành bột mịn. Sử dụng bột 2 lần mỗi ngày, khi dùng lấy từ 3g – 6g pha với nước ấm.
Cách ngậm quả kha tử với mật ong
Nguyên liệu: quả kha tử khô, ô mai và mật ong.
Cách làm: Lấy phần thịt của quả đem trộn với ô mai và mật ong, sau đó vo thành viên rồi ngậm nuốt nước từ từ để giúp làm dịu cổ họng. Hoặc ngâm với mật ong để sử dụng khi cần.
Quả kha tử mua ở đâu, giá bao nhiêu?
Quả kha tử được biết đến bởi nhiều công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe. Chính vì vậy, rất nhiều người tìm mua vị thuốc này. Và để giúp bạn tránh mua phải hàng giả, kém chất lượng, Omega3.vn cam kết cung cấp quả kha tử chất lượng, tuyệt đối nói “không” với chất bảo quản, giúp bạn an tâm sử dụng.
Về giá cả, trên thị trường, giá bán kha tử dao động từ: 150.000 đồng/kg – 200.000 đồng/kg. Tại Omega3.vn, giá chỉ: 140.000 đồng/kg. Để mua hàng, bạn vui lòng liên hệ:
Omega Việt Nam – Vì sức khỏe cộng đồng
- Hotline đặt hàng: 0902743250.
- Địa chỉ: 62/1/28 Trương Công Định, Phường 14, Quận Tân Bình, TP. HCM.
- Giá bán: 140.000 đồng/kg
- Website: https://omega3.vn/.
Lưu ý: Tác dụng của sản phẩm có thể tùy thuộc vào cơ địa mỗi người. Dùng kiên trì và tham khảo kinh nghiệm từ những người đi trước là lời khuyên chúng tôi dành cho bạn.
Cảm ơn quý bạn đọc đã theo dõi bài viết: “Kha tử – Vị thuốc Đông y hàng đầu chữa viêm họng, ho, khản tiếng“, nếu còn điều gì thắc mắc cần giải đáp, hãy comment bên dưới để chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn.
Thông tin mua hàng
Omega Việt Nam – Vì sức khỏe cộng đồng