Cây thành ngạnh còn gọi là lành ngạnh, ngành ngạnh, đỏ ngọn. Được biết đến với tác dụng cải thiện tuần hoàn máu não, chữa xơ vữa động mạch. Người dân Tây Bắc thường hái nấu nước uống, làm rau ăn để giải nhiệt, lợi tiểu, tốt sức khỏe.
Tổng quan về cây thành ngạnh
- Tên thường gọi: Cây thành ngạnh.
- Tên gọi khác: Cây đỏ ngọn, lành ngạnh, ngành ngạnh, thành ngạnh đẹp.
- Tên khoa học: Cratoxylon pruniflorum.
- Họ: Ban (Hypericaceae).
Ngành ngạnh là vị thuốc dân gian lâu đời, đắng chát, tính mát. Ban đầu được sử dụng bởi người dân Tây Bắc. Hiện nay qua nghiên cứu, người ta phát hiện nhiều hợp chất chống oxy hóa, kháng đông máu và các hoạt chất có lợi khác từ cây thuốc này.
Mô tả về dược liệu
Theo các nhà thực vật học, thành ngạnh mọc hoang ở nhiều nơi với một số đặc điểm nhận diện như sau:
- Cây bụi, có hoa, cao khoảng 6 – 12m, có gai ở gốc. Cành non có lông tơ màu vàng nhạt, cành già màu xám và nhẵn, ngọn đỏ. Rễ cọc khỏe, dài hơn 1m, cắm sâu xuống đất. Có khả năng chịu hạn cao, ưa sáng
- Lá thành ngạnh hình bầu dục hoặc hình mác, mọc đối, đầu nhọn, gốc thuôn, dài khoảng 6 – 11cm. Mặt trên của lá dày hơn mặt dưới, có lông nhỏ. Lá non cuống ngắn, có lông tơ, màu hồng đỏ.
- Hoa bầu, có dạng hình nón, nhị nhiều, đầu cánh khía răng, mọc thành chùy nhỏ 4 – 6 cái hoặc mọc riêng lẻ ở kẽ lá, màu hồng nhạt. Mặt ngoài của lá đài có lông.
- Quả dài khoảng 1.5cm, thuộc loại quả nang, chứa hạt bên trong. Quả ra tháng 5 – 7 hàng năm.
Xem thêm: Cây bá bệnh – Thực hư công dụng thần kỳ chữa bách bệnh.
Phân bố sinh thái thành ngạnh
Khu vực phân bố của thành ngạnh khá rộng, ưa khí hậu nhiệt đới. Chủ yếu ở các quốc gia Đông Nam Á, các tỉnh phía Nam của Trung Quốc, Ấn Độ, Lào, Thái Lan, Việt Nam.
Tại nước ta, lành ngạnh thường mọc hoang, phổ biến ở những tỉnh thuộc vùng trung du và vùng núi thấp. Cây có thể sinh trưởng trên đất trơ sỏi đá, khô cằn, chịu hạn tốt.
Bộ phận dùng
Cây thuốc thu hoạch quanh năm, thường lấy rễ, vỏ thân, lá dùng tươi hoặc phơi khô làm thuốc.
Hoạt chất của cây thành ngạnh
Năm 1995, Viện nghiên cứu y dược học Quân sự (Học viện Quân y) đã tìm thấy hoạt chất flavonoid (0.51% – 0.56%) và tanin (3.9% – 4.7%) trong lá thành ngạnh.
Học viện Quân y đã đưa ra kết quả nghiên cứu chứng minh được tác dụng chống oxy hóa của thành ngạnh là rất mạnh. Tác dụng của lá thành ngạnh trong việc chống oxy hóa còn mạnh hơn cả các thảo dược như xoan trà, chè xanh.
Bên cạnh đó, khi phân tích chiết xuất cây thuốc, người ta còn tìm ra được các hoạt chất như: isomangiferin, mangiferin, hyperosid, chứa ở lá nhiều hơn cành. Chúng có tác dụng chống các rối loạn trong đời sống như quá trình oxy hóa, đái tháo đường, hạ cholesterol,…
Tác dụng dược lý của thành ngạnh
Công dụng theo Đông y
Công dụng: Giải độc, thanh nhiệt, kiện tỳ vị, lợi tiêu hóa.
Chủ trị: Nóng trong người, chân tay mỏi, mệt mỏi, ăn uống kém, mồ hôi trộm, sốt cao do cảm, tiêu chảy, viêm ruột, tăng huyết áp,…
Tác dụng theo nghiên cứu dược lý hiện đại
- Với tác dụng chống oxy mạnh hơn cả xoan trà và chè xanh, cây đỏ ngọn có khả năng: bảo vệ tế bào, phòng chống xơ vữa động mạch, ngăn chặn tình trạng loạn sản, ngăn ngừa thiểu năng tuần hoàn não, tăng cường tuần hoàn não.
- Nghiên cứu từ Đại Học Khoa học Tự nhiên TP.HCM, một số hợp chất thu được từ thành ngạnh có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, kháng oxy hóa và chống sốt rét.
- Dịch chiết từ lá có tác dụng tăng lưu thông tuần hoàn, chống đông máu, ngăn ngừa hình thành cục máu đông.
- Theo kết quả của một vài nghiên cứu tại Thái Lan và Trung Quốc, loài cây này có tác dụng bảo vệ mạch máu khỏi tổn thương, chống gốc tự do, chống oxy hóa.
- Thành phần trong cây ngành ngạnh giúp các phản xạ có điều kiện tăng lên nhờ tác dụng tăng cường hoạt động của hệ thần kinh.
- Chứa các acid hữu cơ có tác dụng giảm căng thẳng, an thần, cải thiện chất lượng giấc ngủ. Tác dụng này đã được một số nghiên cứu khoa học ghi nhận.
Công dụng của cây thành ngạnh
Theo y học cổ truyền, cây thành ngạnh có tính mát, vị đắng chát, được sử dụng từ lâu đời, đem lại một số công dụng chữa bệnh như:
- Phối hợp với thông đất điều trị thiểu năng tuần hoàn não, xơ vữa động mạch.
- Kết hợp hoàng bá, đan sâm điều trị bệnh mạch vành, tăng cường sức khỏe tim.
- Phối hợp với lá vối nấu nước uống có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, cải thiện tiêu hóa, hồi phục sức khỏe cho phụ nữ sau sinh.
- Chống lão hóa, kéo dài tuổi thọ ở người lớn tuổi.
- Bảo vệ tế bào não, tăng cường trí nhớ.
- Tăng cường chức năng của hệ tiêu hóa.
- Giúp ăn ngon, cải thiện chất lượng giấc ngủ.
- Hoạt chất flavonoid có tác dụng chống gốc tự do, chống oxy hóa, hỗ trợ phòng ngừa ung thư.
Bài thuốc có chứa thành ngạnh
Y học cổ truyền Châu Á từ lâu đã sử dụng thành ngạnh trong các bài thuốc chữa bệnh, trong đó tiêu biểu là Trung Quốc và Việt Nam. Lá ngành ngạnh được dùng rộng rãi tại Trung Quốc, có thể nấu uống hàng ngày thay cho nước trà.
Ở Nhật Bản, người ta dùng rễ thành ngạnh để điều trị mất ngủ, chữa bệnh lú lẫn (teo não), tăng cường trí nhớ ở người cao tuổi. Hay tại Singapore, thảo dược được sử dụng nhiều nhờ có tác dụng điều trị mệt mỏi và căng thẳng rất hiệu quả.
Một số bài thuốc hay từ cây lành ngạnh bạn có thể tham khảo:
Bài thuốc điều trị teo não, Alzheimer, sa sút trí tuệ
Bài thuốc: 20g cây thông đất, 20g thành ngạnh.
Thực hiện: Đem các dược liệu sắc với 1 lít nước. Chắt lấy nước thuốc, uống trong ngày, dùng thay nước lọc. Tình trạng sức khỏe sẽ được cải thiện nếu sử dụng kiên trì bài thuốc trong vòng 2 – 3 tháng.
Tìm hiểu: Bạch quả – Loại quả cực tốt cho trí não.
Chữa bỏng
Bài thuốc: Lá thành ngạnh tươi, nước vo gạo đặc.
Thực hiện: Sau khi rửa sạch và giã nát, đem lá thành ngạnh trộn với nước vo gạo. Đắp hỗn hợp này lên vị trí bị bỏng.
Chữa bí tiểu
Bài thuốc: 20g lá cây đỏ ngọn, 10g cây mía dò.
Thực hiện: Sắc với 1,5 lít nước cho đến khi cạn còn 1/3. Chắt lấy nước thuốc, uống 2 lần/ngày, mỗi lần dùng 50ml. Sử dụng đều đặn cho đến khi không còn bí tiểu nữa.
Xem thêm: Kim tiền thảo – Thuốc quý giúp thông tiểu, trừ sỏi thận
Phòng cảm nắng, chữa lỵ
Chuẩn bị: Lá cây đỏ ngọn non.
Thực hiện: Sắc uống thay cho nước trà hàng ngày, nên dùng khi thời tiết oi bức.
Chữa vết thương
Chuẩn bị: 30g hạt cau (già), 40g vôi bột, 50g cỏ nhọ nồi, 60g ngành ngạnh.
Thực hiện: Phơi khô tất cả các vị thuốc, đem tán nhuyễn và rây thành bột mịn. Phủ lên vết thương một lớp gạc mỏng, rắc bột thuốc đã tán lên (rắc nhiều nếu vết thương có mủ).
Bột thuốc có tác dụng rất tốt trong việc hút mủ, tạo cảm giác dễ chịu. Nhờ đó vết thương sẽ nhanh sạch và khô, mau lên da non.
Tham khảo: Ngưu tất – Thông kinh, cường gân cốt
Điều trị chứng rối loạn giấc ngủ, đau đầu, mệt mỏi, cao huyết áp
Chuẩn bị: 30g lá thành ngạnh, 15g hoa hòe.
Thực hiện: Rửa sạch dược liệu rồi hãm với nước sôi. Chắt nước uống mỗi ngày.
Chữa chân tay mỏi và cảm sốt
Chuẩn bị: 15g ngải hoa vàng, 15g cây thành ngạnh.
Thực hiện: Dược liệu đem rửa sạch, đun sôi, chắt lấy 300ml nước thuốc. Chia nước thuốc thành 2 phần bằng nhau, uống trong ngày.
Điều trị chứng táo bón và điều hòa kinh nguyệt
Cách 1: Chuẩn bị vỏ cây đỏ ngọn tươi hoặc khô. Rửa sạch dược liệu, sắc thuốc uống.
Cách 2: Để chữa táo bón và kinh nguyệt không đều, có thể hãm lá thành ngạnh non rồi chắt nước uống hàng ngày.
Bị tắc kinh? Tìm ngay: Cây ích mẫu – Cứu tinh cho phụ nữ bế kinh, tắc kinh
Giúp ăn ngon, cải thiện tiêu hóa và phục hồi sức khỏe cho thai phụ sau sinh
Chuẩn bị: 15g lá vối, 15g lá cây thành ngành.
Thực hiện: Đem dược liệu rửa sạch, sau đó hãm trong 15 phút với 1 lít nước sôi. Uống nước này hàng ngày sẽ cải thiện tiêu hóa, giúp ăn ngon, phục hồi sức khỏe cho các mẹ sau sinh.
Ai nên sử dụng thành ngạnh?
Lành ngạnh phù hợp với mọi đối tượng, tốt nhất khi dùng cho nhưng đối tượng sau:
- Người già mắc bệnh Alzheimer, trí nhớ suy giảm, hay quên.
- Người bị xơ vữa động mạch.
- Người mắc chứng thiếu máu lên não.
- Người mắc các bệnh về tim mạch.
- Người bình thường uống hàng ngày giúp thanh nhiệt, lợi tiểu, phòng ngừa ung thư.
- Phụ nữ sau sinh nên dùng để sớm phục hồi sức khỏe.
Những lưu ý khi sử dụng cây thành ngạnh
Cây thành ngạnh là vị thuốc rất có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, khi sử dụng cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Do có tác dụng hạ huyết áp, chống đông máu nên không sử dụng cùng lúc với thuốc trị cao huyết áp và chống đông máu.
- Thành ngạnh có thể dùng làm rau ăn như bình thường rất tốt.
- Phân biệt thành ngạnh (đỏ ngọn) với cây đơn đỏ (mặt dưới lá màu đỏ, chuyên trị mề đay) và hoàn ngọc đỏ (lá dài mũi mác, chuyên chữa dạ dày, ung thư).
- Nên tham khảo tư vấn của thầy thuốc trước khi sử dụng dược liệu chữa bệnh.
Mua cây thành ngạnh ở đâu? Địa chỉ bán cây thành ngạnh uy tín
Hiện nay, để mua cây thành ngạnh làm thuốc, bạn có thể tìm tới các nhà thuốc Đông y. Tuy nhiên, không phải nơi nào cũng bán dược liệu chất lượng. Nếu còn băn khoăn không biết nên mua vị thuốc này ở đâu, bạn có thể tìm đến Omega Việt Nam.
Omega Việt Nam là địa chỉ cung cấp thuốc Bắc, thuốc Nam uy tín, trong đó có cây thành ngạnh. Lựa chọn Omega Việt Nam, bạn sẽ hoàn toàn an tâm bởi:
- Cây thuốc có nguồn gốc hoàn toàn thiên nhiên, không pha tạp chất, cây dại khác.
- Đảm bảo giữ nguyên dược tính, đem lại hiệu quả cao.
- Tận tâm, phục vụ người bệnh như người nhà.
- Giá thuốc bình dân, rẻ tiền.
- Giao hàng tận nơi trên toàn quốc.
Thông tin đặt hàng:
Omega Việt Nam – Vì sức khỏe cộng đồng
- Địa chỉ: 62/1/28 Trương Công Định, Phường 14, Tân Bình, TP HCM
- Đặt hàng: 0926456456
- Website: https://omega3.vn/
- Giá bán: 190.000 đồng/kg (cây khô).
Trên đây là những thông tin về tác dụng, bài thuốc chữa bệnh từ cây thành ngạnh. Mong rằng qua đây, bạn sẽ biết tận dụng vị thuốc này hiệu quả, giúp cải thiện sức khỏe.
Các bài thuốc trên chỉ mang tính tham khảo, chúng tôi không đưa ra bất kỳ lời khuyên hoặc điều trị y tế nào. Tốt nhất nên trao đổi với thầy thuốc trước khi quyết định sử dụng ngành ngạnh cho mục đích chữa bệnh.
Truy cập trang web của chúng tôi: Omega3.vn để biết thêm nhiều thảo dược quý, cũng như các mẹo làm đẹp, phương pháp thẩm mỹ an toàn, giúp bạn nâng cao chất lượng cuộc sống.
Thông tin mua hàng
Omega Việt Nam – Vì sức khỏe cộng đồng
